Waarom altijd gidsen over ploegen of spelers? Deze gaat over een competitie zelf: de Noorse eerste klasse, ook wel 'Tippeligaen' genaamd.

1 Inleiding

De Tippeligaen is de hoogste voetbaldivisie in Noorwegen. In deze lente-herfstcompetitie (van april tot november) spelen vanaf het seizoen 2009 zestien clubs waarvan de nummers vijftien en zestien degraderen naar de Adeccoligaen, de tweede klasse dus, en de nummer veertien speelt voor lijfsbehoud samen met de nummers drie, vier en vijf van de Adeccoligaen. De naam Tippe verwijst naar de sponsor van de liga, Norsk Tipping, die de liga sinds 1991 sponsort. De competitie wordt ook aangeduid als de Eliteserien (onofficieel).

De huidige positie van Noorwegen op de UEFA-coëfficiëntenranglijst betekent dat van de Noorse deelnemers aan de Europesetoernooien de kampioen zich plaatst voor de (voorronden van de) UEFA Champions League. De nummers twee en drie en de winnaar van de beker van Noorwegen plaatsen zich voor de (voorronden van de) UEFA Europa League.

2 Geschiedenis

Norgesserien 1937-1948
De eerste landelijke competitie in Noorwegen was de Norgesserien, hoewel deze niet het gehele land omvatte. Ploegen uit de drie noordelijkste provincies, Nordland, Troms en Finnmark werden niet toegelaten. De afstanden zouden te groot zijn, en bovendien meende de Noorse voetbalbond dat de kwaliteit van die ploegen niet groot genoeg was.

De ploegen uit de andere provincies speelden in twee regionale afdelingen, die beiden uit acht teams bestonden. Beide afdelingskampioenen speelden een finale om het Noors kampioenschap. De competitie volgde in die periode het gangbare schema, een herfst-lentecompetitie van september tot mei, met een lange winterpauze. De eerste kampioen was Frederikstad FK dat in de finale SFK Lyn versloeg.

De naam Nogesserien bleef gehandhaafd tot 1948. In de periode 1940-1947 werd de competitie niet gespeeld wegens de Tweede Wereldoorlog.

Hovedserien 1948-1962

Hoewel de naam gewijzigd werd in Hovedserien veranderde daarmee de competitie niet van karakter. Ploegen uit het Noorden werden nog steeds niet toegelaten. Het laatste seizoen onder deze naam, 1961/62, werd een extra lange competitie gespeeld. De Bond had inmiddels gekozen voor een nieuwe opzet, met een landelijke topklasse en een seizoen dat binnen een kalenderjaar zou vallen, van april tot oktober. Om de periode naar de start van de nieuwe opzet te overbruggen werd in het laatste seizoen daarom een anderhalve competitie gespeeld.

1 Divisjon 1963-1990
De nieuwe landelijke topklasse kreeg als naam 1 Divisjon (Eerste Divisie). De klasse bestond oorspronkelijk uit tien ploegen. De eerste kampioen van de nieuwe eerste divisie werd SK Brann.

In het seizoen 1972 werd het aantal ploegen uitgebreid tot twaalf. De ploegen uit het noorden werden niet langer gediscrimineerd, de eerste noordelijke ploeg die zich wist te plaatsen was FK Mjølner.

Tippeligaen 1991-heden
Met ingang van het seizoen 1991 ging Norsk Tipping de hoogste klasse sponsoren en wijzigde de naam. De naam Adeccoligaen bleef bestaan, maar werd vanaf 1991 de naam voor de één na hoogste klasse.

In het seizoen 1995 werd het aantal ploegen uitgebreid tot veertien deelnemende clubs. Vanaf het seizoen 2009 spelen er zestien clubs in de hoogste divisie.

3 De grote ploegen

1. Rosenborg BK
Rosenborg BK is de grootste club in Noorwegen, en draagt bijna een wereldrecord op zijn naam. Het won dertien keer op rij de landstitel tussen 1992 en 2004. Het moet alleen het Letse Skonto Riga aan zich laten voorgaan, dat veertien titels op rij pakte. In 2005 kwam er een einde aan de zegereeksen van beide teams. Rosenborg heeft zich al tot 20x de beste van Noorwegen mogen benoemen, en is nu de houder van de Tippeligaen.
2. Stabæk Fotball
Ondanks dat Stabæk pas sinds 2006 op het hoogste niveau speelde, na degradatie in 2004, is het een ploeg om zeker rekening mee te houden. Stabæk Fotball won zijn eerste en enige titel in 2008. Ondertussen heeft de club zich opgebouwd naar de top, en zijn een grote concurrent voor Rosenborg. Vorig seizoen eindigden ze op de derde plek achter Molde. Ook in seizoen 2007 eindigde de ploeg uit Oslo op de tweede plek, dan moest het Brann voor zich laten gaan.
3. Tromsø Idrettslag
Tromsø is ook een ploeg om rekening mee te houden, al heeft de ploeg nog nooit de titel weten te veroveren. Tromsø is een ploeg dat redelijk wisselvallig speelt. In het seizoen 2005/06 haalde de subtopper de poules van de UEFA Cup, na Galatasaray uitgeschakeld te hebben met 2-1, maar kon daar niet stunten. Het pakte een 0 op 12 met ploegen als AS Roma, Rode Ster Belgrado, RC Strasbourg en FC Basel. In seizoen 2009 wist het weer de Europa League te bereiken, alleen was Bilbao te sterk in de play-offs voor de groepsfase.
4. Viking FK
Viking FK wist 8x zich te bekronen tot landskampioen van Noorwegen, de laatste keer in 1991. Toen kwam de immense reeks van Rosenborg. In 2005/06 wist ook Viking zich te plaatsen voor de poules van de UEFA Cup, maar net zoals Tromsø, kon het niet stunten. Het pakte wel vier punten na een overwinning tegen AS Monaco en een gelijkspel tgeen Slavia Praag. In eigen land gaat het steeds minder met Viking, maar het wist de afgelopen jaren toch een top vijf plaats te pakken. In 2008 werd Viking 6e, en in 2009 werden ze pas tiende.
5. De underdogs
Eigenlijk telt Noorwegen maar één grote ploeg: Rosenborg. Stabæk, Tromsø en Viking kan je ook bij de underdogs zetten. Er zijn nog twee ploegen waar er zeker rekening mee moet gehouden worden: Molde FK, Vålerenga Fotball en Brann Bergen. Alles ligt dus echt op een zakdoek bij elkaar in Noorwegen. Als Rosenborg het wat laat afweten, kan de titelstrijd enorm spannend worden in Noorwegen.

4 Seizoen 2010

Dit jaar begint het nieuwe seizoen in Noorwegen. Dit zijn de zestien ploegen die deelnemen om de beste van Noorwegen te worden:
Aalesunds
Brann
Haugesund
Hønefoss
Kongsvinger
Lillestrøm
Molde
Odd Grenland
Rosenborg
Sandefjord
Stabæk
Start
Strømsgodset
Tromsø
Vålerenga
Viking

5 De vorige winnaars

6 De Tippeligaen in FM2010

Als je in FM2010 in Noorwegen start, zal het spel beginnen in januari 2009. Dan zullen ploegen als Lyn, Bodø/Glimt en Fredrikstad nog in de Tippeligaen zitten. Die ploegen zullen niet meer deelnemen in 2010, omdat ze degradeerden naar tweede klasse. In hun plaatsen zijn Haugesund, Hønefoss en Kongsvinger gekomen. Rosenborg is titelfavoriet, Stabæk gaat volgens de prognose op de tweede plek eindigen, terwijl Tromsø de top drie afsluit.

Er zijn wel enkele dingen waarmee je rekening moet houden in FM2010.
- Er moeten minstens twee zelf opgeleide spelers in de kern zitten.
- Er mogen maximaal elf niet-zelfopgeleide spelers in de kern zitten. Spelers dat elders in Noorwegen opgeleid zijn, voldoenen niet aan deze regel.
- Na drie gele kaarten, één speeldag schorsing.
- Na twee extra gele karten, één speeldag schorsing.
- Na elke extra gele kaart, één speeldag schorsing.
- Na elke rode kaart, één speeldag schorsing.
- Transferperiodes vanaf 01-08 tot 31-08 en vanaf 01-01 tot 31-03.